هدف: تجمع لیپوفشین در سلولهای رنگ‌دانه‌دار شبکیه موجب می‌شود تا این سلول‌ها به‌طور خوبخودی نور فلوئورسنت ساطع کنند و هر میزان تجمع لیپوشین بیشتر باشد میزان نور خروجی نیز بیشتر خواهد بود. نور فلوئورسنت بالا و مقدار فراوان گرانول لیپوفوشین درون این سلول‌ها پیش‌ساز بیماری تخریب ماکولا وابسته به سن است. لذا تغییرات سلولی و نور فلوئورسنت این سلول‌ها برای تشخیص زودهنگام بیماری هدف اصلی این طرح می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه از 18 سر موش بزرگ آزمایشگاهی استفاده شد و 100 میکرولیتر از سدیم یدات در دو دوز 40 و 60 میلی‌گرم بر کیلوگرم به فضای سینوس پشت چشم آن‌ها تزریق شد. در فواصل زمانی 1 روز، 7 روز و 30 روز بعد از تزریق در چشم، نمونه‌ها خارج شد و بعد از جداکردن لایه RPE، با استفاده از نرم‌افزار Image J تعداد کل گرانول‌های سیتوپلاسمی، انواع مختلف گرانول‌ها، تعداد کل رنگ‌دانه ملانین و لیپوفوشین، شدت نور ساطع شده از رنگ‌دانه لیپوفوشین، پراکندگی سیتوپلاسمی گرانول‌ها و هم‌چنین تغییرات ظاهری در شکل و تعداد هسته سلولهای RPE بررسی شد. برای بررسی داده‌ها از نرم‌افزار GraphPad Prism 8 استفاده شد و از آزمون آماری one-way ANOVA برای بررسی بین گروه‌ها استفاده شد. هم‌چنین از آزمون Two tailed t-test برای بررسی دو به دو داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها:نتایج نشان داد در دوز 40 میلی‌گرم بر کیلوگرم با گذشت زمان تعداد کل گرانول‌ها افزایش می‌یابد و در دوز 60 میلی‌گرم بر کیلوگرم بیشترین میزان گرانول در روز هفتم بعد از تزریق سدیم یدات دیده می‌شود. هم‌چنین تعداد کل رنگ‌دانه ملانین با گذشت زمان در دوز 40 افزایش و در دوز 60 کاهش می‌یابد. تعداد کل رنگ‌دانه لیپوفوشین در دوز 40 با گذشت زمان افزایش و در دوز 60 کاهش می‌باید. هم‌چنین 5 نوع گرانول در داخل سیتوپلاسم سلولهای RPE آسیب‌دیده با سدیم یدات شناسایی شد که در قسمت‌های رأسی، میانی و قاعده‌ای سلول RPE قرار داشتند. شدت نور فلوئورسنت در دوز 40 افزایشی است اما در دوز 60 بیشترین شدت در روز 7 است. هم‌چنین بیشترین تعداد سلولهای غول‌آسای چند هسته‌ای در روز 7 و در دوز 60 میلی‌گرم بر کیلوگرم قرار داشت و بیشترین تغییرات شکل ظاهری سلولی ناشی از تزریق سدیم یدات در روز اول بعد از تزریق دیده می‌شد. نتیجه‌گیری: استفاده از شدت نور فلوئورسنت ساطع شده از رنگ‌دانه‌های سیتوپلاسمی سلولهای RPE در تعیین شدت آسیب وارد شده به سلول می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. بر اساس داده‌ها به‌نظر می‌رسد در دوز بالای سدیم یدات که مشابه مرحله پیشرفته بیماری AMD است گرانول‌ها و شدت نور فلوئورسنت کاهش می‌یابد و در مراحل میانی و حتی ابتدایی بیماری تعداد گرانول‌ها و شدت نور فلوئورسنت افزایش می‌یابد. داده‌های این تحقیق می‌تواند در تشخیص مراحل بیماری AMD مورد استفاده قرار گیرد.
