|
فارماکوکینتیک و مکانیسم اثر دسته‌های جدید داروئی کاهش‌دهنده گلوکز خون: مهارکننده‌های انتقال هم‌زمان سدیم-گلوکز 2 (SGLT2is) و آگونیست‌های گیرنده پپتید شبه گلوکاگون-1 (GLP-1)
|
کبری بهرامپور جویباری   |
|
|
|
چکیده: (205 مشاهده) |
هدف: مهارکننده‌های انتقال هم‌زمان سدیم-گلوکز 2 (SGLT2is) هم‌چون کاناگلیفلوزین، داپاگلیفلوزین، امپاگلیفلوزین و ارتوگلیفلوزین برای درمان بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 (DM) به‌منظور کاهش سطح قند خون بالا همراه با رعایت رژیم غذایی و ورزش توسط FDA پذیرفته شدهاند. این داروها با جلوگیری از بازجذب کلیوی گلوکز در لوله پیچیده نزدیک که منجر به افزایش دفع ادراری میشود، سطح گلوکز پلاسما را بهبود میبخشد. SGLT2i به سهولت از دستگاه گوارش جذب میشوند و فارماکوکینتیک آن‌ها آن‌چنان تحت‌تأثیر غذا قرار نمیگیرد. پس از جذب، آن‌ها به پروتئینهای پلاسما متصل میشوند و در این میان کاناگلیفلوزین دارای بالاترین اتصال به پروتئین پلاسما (PPB) در حدود 99٪ میباشد. اختلالات کلیوی یا کبدی تغییرات قابل‌توجهی بر میزان اتصال پروتئینی این داروها ایجاد نمیکند. SGLT2is به‌طور اولیه در کبد توسط آنزیم کبدی با نام یوریدین دی‌فسفات گلوکورونوزیل ترانسفراز متابولیزه میشوند. آن‌ها پس از فیلتراسیون از گلومرولهای کلیوی به غشای لومینال بخش‌های اولیه نفرون متصل میشوند. نیمه‌عمر حذف طولانی‌مدت این داروها سبب تجویز یک‌بار در روز آن‌ها شده است. آگونیست‌های گیرنده پپتید شبه گلوکاگون-1 (GLP-1Ras) نیز دسته جدیدی از داروهای کاهنده قند خون هستند که شامل اگزناتید، لیکسیسناتید، لیراگلوتاید، آلبی‌گلوتاید، دولاگلوتاید و سماگلوتاید میباشند. داروهای این دسته به‌دلیل فراهمی زیستی خوراکی ضعیف به‌صورت زیرجلدی تجویز میشوند. با این‌حال، FDA فرمولاسیون خوراکی داروی سماگلوتاید را در سپتامبر 2019 تأیید کرد. این دسته از داروها تخلیه معده را به تأخیر میاندازند و آزادسازی گلوکاگون را از سلولهای آلفای پانکراس مهار میکنند که منجر به کاهش گلوکز پلاسما میشود. علاوه بر اینGLP-1Ras سبب کاهش آپوپتوز سلولهای بتا پانکراس و به دنبال آن افزایش تعداد آن‌ها میشوند. اولین دارو از این دسته، داروی اگزناتید میباشد و توسط FDA در آوریل 2005 برای درمان کمکی دیابت نوع 2 تأیید شد. داروهای این گروه به دو دسته داروئی عوامل کوتاه اثر و طولانی اثر طبقه‌بندی میشوند. ترکیبات با طول اثر کوتاه همانند اگزناتید (دو بار در روز) و لیکسیسناتید باعث تحریک کوتاه‌مدت گیرنده GLP-1 میشوند. در حالی‌که داروهای با طول اثر بیشتر از جمله لیراگلوتاید، اگزناتید یک‌بار در هفته، دولاگلوتاید، سماگلوتید گیرندههای GLP-1 را به‌طور مداوم تحریک میکنند. این عملکرد ممکن است با اثرات قویتر GLP-1Ras با طول اثر بیشتر بر قند خون پس از غذا و تخلیه معده در مقایسه با عوامل با اثر کوتاه‌تر مرتبط باشد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: مهارکننده‌های انتقال هم‌زمان سدیم-گلوکز، دیابت نوع 2 |
|
|
متن کامل [PDF 298 kb]
(26 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى
دریافت: 1402/11/30 | پذیرش: 1402/5/10 | انتشار: 1402/5/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
