هدف: شواهد معدودی در مورد وضعیت دسترسی افراد ناتوان و کم‌توان به خدمات سلامت در کشورهای با درآمد پایین و متوسط وجود دارد. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت دسترسی این افراد به خدمات توانبخشی جسمی در ایران انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه توصیفی حاضر به‌صورت مقطعی در سال 1398 انجام شد. 2177 نفر از افراد ناتوان و کم‌توان در خانوارهای ایرانی به روش نمونه‌گیری مرحله‌ای وارد مطالعه شدند. با تقسیم کشور به چهار پهنه اقتصادی اجتماعی و در نظر داشتن سهم جمعیت هر پهنه، تعداد نمونه پهنه مشخص شد. داده‌ها با کمک پرسش‌نامه معتبر ارزیابی قابلیت دسترسی به خدمات توانبخشی جسمی، گردآوری و تحلیل شد. یافته‌ها:فراوانی نیاز به خدمات توانبخشی جسمی در کشور ۶/۱۶درصد بود. در میان انواع خدمات توانبخشی جسمی، بیش‌ترین فراوانی نیاز مربوط به خدمات فیزیوتراپی بود. حدود 1/28درصد افراد به خدمات توانبخشی مورد نیاز دسترسی نداشتند. بیش‌ترین فراوانی نیاز و عدم دسترسی در پهنه سوم مشاهده شد. عدم دسترسی اطلاعاتی و عدم تمکن مالی بیش‌ترین فراوانی علت عدم دسترسی به خدمات بود. پوشش بیمه پایه سلامت، درصد ناتوانی پایین، سطح تحصیلات و وضعیت اقتصادی اجتماعی بالا از عوامل تعیین‌کننده دسترسی به خدمات توانبخشی جسمی بودند. نتیجه‌گیری: با توجه به خلاء‌های موجود در دسترسی عادلانه افراد دارای ناتوانی به خدمات توانبخشی جسمی، پیشنهاد می‌شود سیاست‌ها و برنامه‌هایی با هدف افزایش پوشش خدمات توانبخشی و هزینه‌های آن برای نیل به هدف پوشش همگانی خدمات سلامت در ایران طراحی گردد و اجرایی شدن این سیاست‌ها و برنامه‌ها پایش و ارزیابی شود.
Shirazikhah M, Ghaedamini Harouni G, Shirazikhah A, Noroozi M, Sajadi H S. Access to physical rehabilitation services among people with disabilities: Results of a national study in Iran. Koomesh 2022; 24 (5) :596-604 URL: http://koomeshjournal.semums.ac.ir/article-1-7244-fa.html
شیرازی خواه مرضیه، قائدامینی هارونی غلامرضا، شیرازی خواه عاطفه، نوروزی مهدی، سجادی حانیه‌سادات. وضعیت دسترسی افراد دارای ناتوانی به خدمات توانبخشی جسمی در ایران: نتیجه یک مطالعه ملی. كومش 1401; 24 (5) :604-596
