لانتانیدها شامل عناصری هستند که معمولاً به عنوان عناصر کمیاب خاکی شناخته میشوند. فلز ساماریوم یکی از مهمترین اعضای این خانواده میباشد که نقش بسیار مهمی را در تشخیص و درمان بیماریهای مختلف به ویژه سرطان ایفا مینماید. بسیاری از کمپلکسهای لانتانیدی به ویژه ساماریوم اثرات ضد سرطانی بر سلولهای توموری نشان دادهاند. همچنین ساماریوم به دلیل دارابودن خواص پارامغناطیسی، برای تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (Magnetic resonance imaging, MRI) در پزشکی استفاده میشود. ترکیبات حاوی ساماریوم در رادیوتراپی متاستازهای استخوانی استئوبلاستیک، عامل تسکیندهنده دردهای استخوانی ناشی از سرطان، عامل درمانی موثردر درمان سرطان مغز استخوان، انتقال دارو در بیماران مبتلا به کولیتهای زخمشونده و بیماری کرون، به عنوان ردیاب درسیستم انتقال دارو درکولون، به عنوان عامل درمانی در بیماران مبتلا به سرطان پروستات، پستان و رادیوتراپی سرطان بدخیم کبد، و بسیاری از کاربردهای درمانی و تشخیصی دیگر استفاده میشوند. همچنین خواص ضد میکروبی (ضدباکتریایی و قارچی) نانوذرات ساماریوم گزارش شده است. لذا در این مقاله مروری، خواص زیستی و کاربردهای پزشکی و تشخیصی ساماریوم و نانوذرات ساماریوم بررسی خواهد شد. به طور کلی، با توجه به کاربردها و خواص ویژه نانوذرات ساماریوم، امید آن است تا در آیندهای نزدیک به عنوان دارو و یا سامانهای نوین جهت طراحی هدفمند داروها و یا تشخیص سریع برخی بیماریهای صعبالعلاج گردد.