هدف: مولتیپل اسکلروزیس از بیماری‌های شایع سیستم عصبی مرکزی با شیوع نسبتاً بالا در جهان و ایران می‌باشد. از عوارض این بیماری افسردگی و خواب‌آلودگی می‌باشد. با توجه به تغییرات به‌وجود آمده در سطوح ساختاری و عملکردی مناطق مغزی در طی افسردگی و اختلال خواب، تحریک الکتریکی مستقیم مغزی می‌تواند درمان موثری در کنترل افسردگی و خواب‌آلودگی باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی دوسویه کور، 30 بیمار بر اساس معیارهای ورود، به‌شکل تصادفی به دو گروه آزمون و شم تقسیم‌بندی شدند. در هر دو گروه، الکترود آند در ناحیه پره‌فرونتال خلفی خارجی چپ و کاتد در ناحیه‌ی سوپرا اوربیتال مقابل به مدت 20 دقیقه گذاشته شد. در گروه آزمون تحریک الکتریکی مستقیم مغزی به مدت 20 دقیقه با شدت جریان 5/1 میلی‌آمپر در طی 10 جلسه به مدت 20 روز با فاصله استراحت یک روز بین جلسات انجام می‌شد، در حالی‌که در گروه شم جریان پس از مدت 30 ثانیه به آرامی قطع می‌شد. یافته‌ها:سطح افسردگی پس از مداخله در گروه آزمون به‌طور معنی‌داری کم‌تر از قبل از مداخله بود (05/0P<)، ولی در میزان خواب‌آلودگی تفاوت معناداری مشاهده نگردید (05/0P>). هم‌چنین سطح خواب‌آلودگی و سطح افسردگی پس از مداخله در گروه آزمون در مقایسه با گروه شم به‌طور معنی‌داری بهبود یافته بود. نتیجه‌گیری: تحریک الکتریکی مستقیم مغزی اندال چند‌جلسه‌ای ناحیه پره‌فرونتال چپ در بهبود افسردگی و میزان خواب‌آلودگی بیماران مولتیپل اسکلروزیس اثر معنی‌داری دارد.
mortezanejad M, Ehsani F, Samai A. Effect of multi-session trans-cranial direct current stimulation of dorsolateral prefrontal area on depression and drowsines in patients with multiple sclerosis. koomesh. 2019; 21 (4) :602-609 URL: http://koomeshjournal.semums.ac.ir/article-1-5490-fa.html
مرتضی نژاد مرضیه، احسانی فاطمه، سماعی افشین. بررسی اثر تحریک الکتریکی مستقیم مغزی چند جلسه‌ای ناحیه پره‌فرونتال خلفی خارجی مغز بر روی افسردگی و خواب‌آلودگی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. كومش. 1398; 21 (4) :602-609
